Từ rất nhiều sự kiện nghiêm trọng liên quan đến an ninh mạng
đã xảy ra, từ nhiều số liệu đáng quan ngại về vấn đề này đã công bố,…
chính quyền các quốc gia ngày càng nhận thức và chú trọng đầy đủ hơn về
sự cần thiết phải bảo vệ an ninh mạng.
Trong bối cảnh đó, việc một số ý kiến trong nước và nước ngoài phản
đối Luật An ninh mạng của Việt Nam chính là hành động thiếu thiện chí,
vô trách nhiệm với xã hội và con người. Vì ý muốn hẹp hòi (thậm chí đen
tối), họ đã và đang cố tình cản trở sự phát triển an toàn, lành mạnh của
Việt Nam.
Ngày 1-4-2015, trước các cuộc tiến công mạng ngày càng gây tổn hại
cho nước Mỹ, Tổng thống Mỹ khi đó là B.Obama đã ra tuyên bố về tình
trạng khẩn cấp quốc gia với các hoạt động tiến công mạng, có thời hạn
đến ngày 1-4-2018. Sau ba năm, khi tiến công mạng tiếp tục là một mối đe
dọa nghiêm trọng với an ninh quốc gia, chính sách đối ngoại và kinh tế
nước Mỹ (như tháng 2-2018, đại diện Chính phủ Mỹ công bố báo cáo thống
kê thiệt hại do tiến công mạng tại Mỹ vào năm 2016 lên đến khoảng 57-109
tỷ USD), ngày 27-3-2018, Tổng thống D. Trump đã thông báo kéo dài tình
trạng khẩn cấp quốc gia với hoạt động tiến công mạng đến sau ngày
1-4-2018. Và mới đây, một bài báo trên news.zing.vn cho biết, theo The
Verge, ngày 17-7-2018, Quốc hội Mỹ đã có kết luận buộc Facebook phải
mạnh tay hơn nữa, thậm chí xóa các trang vi phạm pháp luật; Quốc hội Mỹ
cũng chỉ rõ một số trang thu hút nhiều lượt xem chuyên đưa thông tin
giả, thuyết âm mưu không được kiểm chứng như Infowars, Milkshakes,… có
thể kích động bạo lực; các nhà lập pháp Mỹ cũng gây áp lực buộc Facebook
phải xóa nhiều trang khác, hầu hết đều liên quan quan điểm chính trị ở
Mỹ…
Tại châu Á, ngày 20-7-2018, đại diện Chính phủ Singapore cho biết, hệ
thống dữ liệu của SingHealth – tổ chức bảo hiểm y tế lớn nhất nước này,
bị tin tặc tiến công. Cụ thể, từ tháng 5-2015 tới tháng 7-2018, tin tặc
tiếp cận, đánh cắp dữ liệu cá nhân thuộc về 1,5 triệu người dùng của
SingHealth, gồm địa chỉ, số nhận dạng bệnh nhân đã tới các phòng khám,
bệnh viện; đặc biệt, thông tin đơn thuốc của 160.000 bệnh nhân cũng bị
đánh cắp. Ðiều đáng nói, Singapore luôn được đánh giá là một trong các
quốc gia đứng đầu thế giới về bảo vệ an ninh mạng. Theo đại diện Chính
phủ Singapore, đây là một cuộc tiến công mạng có chủ ý, ảnh hưởng hơn
25% dân số Singapore, hướng đến mục tiêu cụ thể, không phải công việc
của tin tặc hoặc băng nhóm tội phạm thông thường mà đã được lên kế hoạch
hoàn hảo.
Ở một phương diện khác, ngày 25-7-2018, Facebook ra thông báo đã xóa
bỏ 196 trang, 87 tài khoản cá nhân dựa trên nền tảng của mạng xã hội này
ở Brazil. Ðây là các trang, tài khoản được một nhóm chính trị cánh hữu
sử dụng để lan truyền tin giả (fake news) trước cuộc bầu cử tổng thống
Brazil tổ chức vào tháng 10-2018. Ðáng chú ý, các trang bị khóa thuộc
một mạng lưới sử dụng các tài khoản giả trên Facebook, chủ nhân của
những trang này giấu kín bản chất, nguồn gốc nội dung đăng tải nhằm cố
tình tạo ra sự chia rẽ, truyền bá thông tin sai lệch. Hành động kiên
quyết của Facebook là kết quả của việc tháng 6-2018, Facebook và Google
ký một thỏa thuận với Tòa án bầu cử tối cao ở Brazil để đấu tranh chống
nạn lan truyền, phổ biến tin giả…
Với Việt Nam trong xu hướng của cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự
phát triển và thay đổi nhanh chóng của khoa học công nghệ, với số người
sử dụng cũng như các ứng dụng trong cuộc sống tăng mạnh…, vấn đề an ninh
mạng ngày càng trở nên quan trọng. Bên cạnh cơ hội phát triển, lĩnh vực
này cũng tiềm ẩn nhiều hệ lụy lớn và khôn lường. Ðáng chú ý, tội phạm
mạng, tiến công mạng đang có xu hướng ngày càng gia tăng cả về quy mô và
mức độ tinh vi, phức tạp vào các hạ tầng thông tin quan trọng của quốc
gia. Theo số liệu thống kê từ Trung tâm ứng cứu sự cố máy tính Việt Nam
(VNCERT) thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông, năm 2017, internet Việt Nam
bị đe dọa bởi hơn 10.000 vụ tiến công mạng, gây thất thoát 12,3 nghìn
tỷ đồng. Cũng theo VNCERT, từ đầu năm 2018 đến tháng 5-2018, đã có 4.035
sự cố tiến công mạng vào Việt Nam. Gần đây, VNCERT cho biết, tới cuối
tháng 7-2018, trung tâm này ghi nhận nhiều hình thức tiến công có chủ
đích của tin tặc vào hệ thống thông tin thuộc một số ngân hàng và hạ
tầng quốc gia quan trọng tại Việt Nam. Ðể tiến hành các cuộc tiến công,
tin tặc thực hiện các thủ thuật lừa đảo, kết hợp các biện pháp kỹ thuật
cao nhằm qua mặt hệ thống bảo vệ an toàn thông tin để chiếm quyền điều
khiển máy tính của người sử dụng, qua đó tiến công các hệ thống máy tính
nội bộ chứa thông tin quan trọng. Ngày 26-7-2018, BKAV đã thông báo hệ
thống giám sát virus của doanh nghiệp này phát hiện một loại mã độc gián
điệp nằm vùng là BrowserSpy. Ðây là loại vi-rút máy tính rất nguy hiểm
vì có khả năng theo dõi người dùng, thu thập nội dung tìm kiếm, đọc trộm
email và lịch sử truy cập web, lấy cắp thông tin cá nhân, mật khẩu
Gmail, Facebook, tài khoản ngân hàng… Theo BKAV, đến nay đã có hơn
560.000 máy tính tại Việt Nam bị theo dõi bởi mã độc BrowserSpy, và số
lượng đang tiếp tục tăng lên…
Các sự kiện thời sự kể trên cũng đủ cho thấy rõ tiến công mạng đã trở
thành dạng tội phạm gây mất an ninh quốc gia, thiệt hại kinh tế và mất
an toàn bảo mật cá nhân, trở thành nỗi lo toàn cầu… An ninh mạng của
chính phủ điện tử không chỉ là nguy cơ hay rủi ro, mà trở thành mối đe
dọa xuyên biên giới, đã và đang là một vấn nạn mà từ chính phủ đến cá
nhân ở các quốc gia phải đối diện. Và thực tế cũng cho thấy, ngày nay
mọi lĩnh vực hoạt động xã hội luôn có thể là đối tượng của tiến công
mạng. Tiến công mạng không chỉ nhắm vào kinh tế, quốc phòng, công nghệ,
khoa học,… mà các vấn đề về quan điểm chính trị, chế độ xã hội, văn hóa,
giáo dục, hạ tầng cơ sở, an sinh xã hội, điều hành hàng không, giao
thông,… cũng là đối tượng của tiến công mạng. Ðiều này đòi hỏi để bảo vệ
an ninh quốc gia, chính quyền các nước phải xây dựng, ban hành văn bản
pháp luật không chỉ để chống tiến công mạng, mà còn để tổ chức, quản lý,
điều hành, xử lý hoạt động liên quan đến internet, bảo đảm sự an toàn,
lành mạnh của xã hội, bảo vệ công dân. Ðó là cơ sở lý giải vì sao văn
bản pháp luật về an ninh mạng là một hệ thống liên quan mọi lĩnh vực
hoạt động xã hội và con người khi sử dụng internet, như Ðiều 1 Luật An
ninh mạng của Việt Nam (có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2019) xác định
phạm vi điều chỉnh: “Luật này quy định về hoạt động bảo vệ an ninh quốc
gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trên không gian mạng; trách nhiệm
của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan”; và khái niệm an ninh mạng
được giải thích cụ thể tại Ðiều 2: “là sự bảo đảm hoạt động trên không
gian mạng không gây phương hại đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã
hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”. Trên thực tế,
việc Việt Nam thông qua Luật An ninh mạng được đông đảo chuyên gia và
cộng đồng sử dụng Internet đánh giá là động thái cần thiết giúp bảo vệ
chủ quyền của Việt Nam trong không gian mạng cũng như bảo đảm an toàn
cho người dùng trước những nguy cơ tiềm ẩn trong môi trường mạng hiện
nay…
Tuy nhiên, vì biết rằng khi Luật An ninh mạng có hiệu lực, các hoạt
động thiếu trong sáng, xấu xa của mình có nguy cơ sẽ phải đối diện với
pháp luật trực tiếp hơn nên các thế lực thù địch và một số tổ chức, cá
nhân thiếu thiện chí đã lớn tiếng phản đối bất chấp các lợi ích trong
lĩnh vực hoạt động xã hội, con người mà Luật An ninh mạng đề cập. Các cá
nhân, tổ chức này chỉ chú tâm vào một điều luật liên quan hoạt động của
họ để tiến hành chiến dịch phủ nhận, vu cáo, xuyên tạc. (Ðáng tiếc là,
một số chính phủ, tổ chức quốc tế cũng hùa theo họ, cố tình gây sức ép).
Chẳng hạn, nêu ý kiến trên RFI ngày 12-6-2018, một người được gọi là
“nhân sĩ, trí thức” đã bày tỏ điều “lo ngại nhất” là Luật An ninh mạng
“đánh tráo khái niệm… để bịt miệng người dân… không làm lợi cho quốc gia
cái gì, mà lại làm lạc hướng đi…”. Nói như vậy, chứng tỏ vị “nhân sĩ”
này không hề quan tâm các nội dung quan trọng khác của Luật An ninh
mạng, bỏ qua vấn đề khi Luật có hiệu lực thì kinh tế, văn hóa,… của đất
nước được bảo vệ như thế nào. Ðồng thời, chính ông ta đã đánh tráo khái
niệm, sử dụng xảo thuật biến bộ phận thành toàn thể, để từ một điều luật
trong Luật An ninh mạng không đáp ứng ý muốn của ông ta mà phủ nhận
toàn bộ văn bản luật. Theo lối tiếp cận phiến diện của người này thì
Việt Nam không cần bảo vệ an ninh mạng, kẻ xấu tha hồ tiến công vào hệ
thống hạ tầng cơ sở của đất nước, tiến công ngân hàng ăn cắp tiền bạc,
làm rối loạn sự điều hành của chính quyền điện tử, kích động bạo lực,
buôn bán hàng giả, cổ súy chủ nghĩa khủng bố, gây tai nạn hàng không.
Mọi cá nhân sử dụng Internet tại Việt Nam vì thế phải chấp nhận việc
luôn đứng trước nguy cơ bị kẻ xấu lấy cắp thông tin cá nhân, tài khoản
ngân hàng, chiếm đoạt email, Facebook… Từ xảo thuật của ông ta thì những
kẻ đang công khai hoặc ẩn danh, mạo danh để tung tin giả, truyền bá
luận điệu sai trái, chống phá đất nước, kích động chống đối, truyền bá
sản phẩm phản văn hóa đầu độc thế hệ trẻ, tiến công vào nền tảng văn hóa
dân tộc,… có thể tự tung tự tác trên internet mà không bị trừng trị.
Ðáng tiếc, những dạng luận điệu như vậy lại làm lạc hướng suy nghĩ của
một số người, để hùa theo lên tiếng phản đối, phê phán. Dù rằng nhiều
người trước đó chưa hề tìm hiểu kỹ lưỡng, cẩn trọng về Luật An ninh mạng
để nhận thức rằng luật này là một trong các công cụ pháp luật trực tiếp
bảo vệ xã hội họ đang sống, bảo vệ chính họ và người thân.
Xã hội văn minh là xã hội ở đó mọi công dân đều có tinh thần và ý
thức thượng tôn pháp luật. Muốn đất nước ổn định và phát triển, cùng với
nỗ lực của chính quyền, của mọi công dân, ngành nghề và đoàn thể, thì ý
thức tuân thủ pháp luật phải là một trong các yếu tố giữ vai trò chi
phối, bảo đảm các nguyên tắc cơ bản quyết định sự phát triển an toàn,
lành mạnh của xã hội. Nếu cố tình đi ngược lại hoặc phá hoại các nguyên
tắc đó là vô trách nhiệm đối với xã hội, con người. Ðồng thời, phải
khẳng định Việt Nam là một quốc gia có chủ quyền, không chính phủ nước
nào, không tổ chức, cá nhân nào có thể tự cho mình quyền can thiệp vào
chủ quyền bất di bất dịch đó. Cho nên, những ai đang cố gắng tìm mọi
cách vu khống, bịa đặt hay xuyên tạc kêu gọi “bất tuân Luật An ninh
mạng” nên dừng lại, đừng tự biến mình thành đối tượng bị pháp luật xử
lý.